کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: مقتل


خروج از شام بازگشت اهل بیت علیهم السلام به مدینه

درباره : روایت های مصائب بعد از شام
منبع : پژوهشی نو در بازشناسی مقتل سیدالشهدا ص ۴۰۳

يزيد ملعون به نُعْمَانُ بْنِ بَشِير دستور داد تا اسباب سفر اهل بيت را فراهم كند و او را به همراه ۳۰ نفر با اهل بيت راهي مدينه كرد[1]و به اين سی نفر هم دستور داد کاروان را شب‌ها حرکت دهند و پشت سر اهل بيت و دورا‌ دور حركت كنند و مراقب آن‌ها باشند و به اهل بيت نزديك نشوند تا در مواقع وضو گرفتن یا قضاي حاجت راحت باشند. نُعْمَان هم همین کار را کرد تا آمدند و به نزديكي مدينه رسيدند.[2]در باره زمان برگشت اهل بيت به مدينه هم اختلاف نظر هست.


ثابت كرديم طبق گزارش کتاب كامل بهایي در خصوص ورودشان به شهر شام، شانزدهم ربيع‌الاوّل صحيح‌تر است كه اهل بيت حدّاقل يك ماه، به روایتی ۴۵ روز، به گزارشی ۲ ماه و به گزارشی ۶ ماه در شهر شام بودند. راه شام تا مدينه هم بیش از ۲۰۰ فرسخ است که باید در ۳۰ روز طي كرده باشند،[3]پس بر خلاف گزارش بعضی از بزرگان که خروج اهل بیت از شام را بیستم صفر دانسته‌اند، صحيح‌تر و عقلاني‌تر اين است كه اهل بيت در اواسط ربیع الثانی از شام خارج شده و نیمه جمادي‌الاوّل به مدينه رسیده باشند. ( با احتساب یک ماه اسکان در شام) يعني ۹ تا ۹/۵ ماه[4] بعد از خروجشان به همراه امام از مدينه.( خروج ۲۸ رجب، برگشت اوايل ماه جمادي‌الاوّل)

قدر دانی حضرت زینب و فاطمه دختر حضرت علی  از نعمان

هنگامی که اهل بيت به نزديكي مدينه رسيدند، حضرت زينب و حضرت فاطمه؛ دختر امام علی علیه‌السلام مقداري از زيورآلات خود را به پاس قدرداني از نُّعْمَانُ بْنِ بَشِيركه از شام تا مدينه كاروان اهل بیت را همراهي كرده بودند، فرستادند و ضمن عذرخواهي از كم بودن آن، اين زيورآلات را به آن‌ها هديه كردند.[5]

 

[1]. تعداد نفرات در الارشاد، فُصُولُ المُهِمَّۀ، بحارالأنوار، اعلام الوری، روضة الواعظین و مقتل امام حسین تصریح  نشده در کامل بهائی نیز ۳۰۰ نفر ذکر شده است. ضمناً در مورد اینکه آیا نعمان بن بشیر علاوه بر تهیه نمودن مقدمات سفر آیا به همراه اهل بیت به مدینه هم رفته است یا خیر اختلاف نظر هست که ما به جهت اختصار به آن نمی پردازیم.

[2]. الارشاد ۲/۱۸۲؛ روضة الواعظین ۳۱۶؛ إعْلام الوَری ۳۵۶؛ فُصُولُ المُهِمَّۀ  ۲/۸۳۹؛ تاریخِ حَلَبْ ۱۵۶؛ کامل بهائی ۶۴۵؛  تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ۲/۴۰۰؛ بحارالأنوار ۴۵/۱۴۶؛ منتهی الآمال۵۲۳؛ مقتل امام حسین ۲۵۸؛ نفس المهموم۴۳۰ و ۴۴۱؛ قمقام ۵۸۰؛ مقتل جامع ۲/۱۵۴. توضیحات: در تاریخِ حَلَبْ و بحارالأنوار به حرکت در شب اشاره نشده است.

[3]. لؤلؤ ومرجان ۱۷۷؛ منتخب التّواریخ ۳۱۸.

[4]. حضرت آیت الله خامنه‌ای می‌فرمایند: شاید ده، یازده ماه طول کشیده باشد تا به مدینه برگردند. سخنرانی معظم له در جمع مسئولان و کارگزاران نظام  در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۰ ( به نقل از کتاب اشک باید راز دار باشد . صفحه ۱۴. )

[5]. تاریخ الامم والملوک ۵/۴۶۲؛ الکامل فی‌التّاریخ ۱۱/۲۰۲؛ مَقْتَل خوارزمی ۲/۸۲؛ البِِدایَة والنَّهایة ۸/۱۹۵؛ قمقام ۵۸۵؛ فُصُولُ المُهِمَّۀ ۲/۸۳۹؛ تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ۲/۴۰۰؛ بحارالأنوار ۴۵/۱۴۶؛ منتهي الآمال۵۲۴؛ نفس المهموم ۴۴۱؛ مهیج الأحزان ۷۵۴؛  مقتل امام حسین ۱۴۶؛ مقتل جامع ۲/۱۵۶.